عموم محدثين و علماي شيعه رضوان‏الله‏عليهم ولادت آن حضرت را در سال پنجم بعثت دانسته و رواياتي هم در اين باره از ائمه‏ي بزرگوار اهل‏بيت (ع) نقل کرده‏اند، ولي بيشتر اهل سنت ولادت آن حضرت را پنج سال پيش از بعثت دانسته و گفته‏اند: در همان سالي که قريش خانه‏ي کعبه را بنا مي‏کردند- به شرحي که در زندگاني رسول خدا (ص) گذشت- فاطمه (ع) به دنيا آمد، ولي گفتار آنها با رواياتي که در اين باره از داستان ولادت حضرت زهرا (س) کار مشکلي است! زيرا از طرفي در برخي از روايات شيعه آمده است که ولادت فاطمه (ع) پنج سال پس از نبوت اتفاق افتاد و دنباله‏اش اين جمله هم ذکر شده: «در همان سالي که قريش خانه‏ي کعبه را بنا مي‏کردند» که جمع ميان اين دو مطلب دشوار است.

 

در روايات اهل سنت نيز که عموما معتقدند ولادت آن حضرت پنج سال پيش از يعثت بوده، در اصل خلقت فاطمه (ع) روايات زيادي از رسول خدا (ص) نقل کرده‏اند که با مختصر اختلاف و اجمال و تفصيلي آن حضرت فرمود: اصل انعقاد نطفه‏ي فرزندم زهرا (س) از آن ميوه يا سيبي بود که جبرئيل در شب معراج از درخت بهشتي چيد و به من داد و من آنرا خوردم و سپس به زمين که آمدم با خديجه نزديکي کرده و آن نطفه در رحم خديجه قرار گرفت و زهرا از آن نطفه خلق شد، و از اين جهت او را «حوراء انسيه» ناميد، و همان طور که مشاهده مي‏شود جمع ميان اين دو مطلب نيز که در گفتار محدثين اهل سنت آمده ممکن نيست. و بهتر آنست که در ابتدا قدري از رواياتي را که شيعه و سني نقل کرده‏اند ذکر کنيم تا ببينيم کدام قول با مجموع روايات سازگارتر است:

1. شيخ صدوق (ره) از محدثين بزرگوار شيعه در کتاب امالي و عيون اخبار الرضا (ع) از رسول خدا (ص) روايت کرده که فرمود: هنگامي که به معراج رفتم جبرئيل دست مرا گرفت و داخل بهشت کرد و از «رطب» آنجا به من داد و من آن را خوردم و همان رطب تبديل به نطفه‏اي در صلب من شد و چون به زمين هبوط نمودم با خديجه نزديکي کردم و خديجه به فاطمه (ع) حامله شد، و از اين رو فاطمه «حوراء انسيه» است، و هر گاه اشتياق به استشمام بوي بهشت پيدا مي‏کنم دخترم فاطم را استشمام مي‏کنم.

2. علي بن ابراهيم قمي (ره) در تفسير خود از امام صادق (ع) روايت کرده که فرمود: رسول خدا (ص) فاطمه را بسيار مي‏بوسيد، عايشه از اين کار پيغمبر ناراحت شده و بر آن حضرت ايرد کرد، رسول خدا (ص) فرمود: اي عايشه هنگامي که به معراج رفتم داخل بهشت شده و جبرئيل مرا نزديک درخت طوبي برد و از ميوه‏ي آن به من داد و من آن ميوه را خوردم و به صورت نطفه در پشتم قرار گرفت و چون به زمين آمدم با خديجه مواقعه کردم و او به فاطمه حامله شد و من هر زمان فاطمه را مي‏بوسم بوي درخت طوبي را از او استشمام مي‏کنم.

اين دو روايت را محدثين بزرگوار شيعه بيان کرده‏اند و اما از محدثين اهل سنت چهار حديث مي‏آوريم:

 

1. سيوطي در کتاب درالمنثور در ذيل آيه‏ي: «سبحان الذي أسري بعبده ليلا من المسجد الحرام...» از عايشه نقل کرده که رسول خدا (ص) فرمود: هنگامي که به آسمانها بالا رفتم داخل بهشت شده و در برابر درختي از درختهاي بهشت رسيدم که بهتر از آن درختي در آنجا نديده بودم و برگهايش از هر درختي زيباتر و ميوه‏اش بهتر بود پس ميوه‏هاي آن درخت را چيده و خوردم و آن ميوه به صورت نطفه‏اي در صلب من قرار گرفت... و دنباله‏ي حديث را مانند دو حديث بالا نقل کرده است.

2. نظير همين حديث را طبري در کتاب ذخائر العقبي (ص 36) از عايشه روايت کرده.

3. در همان کتاب (ص 44) از رسول خدا (ص) روايت کرده که فرمود: جبرئيل سيبي از بهشت براي من آورد و من آن را خورده و با خديجه هم بستر شدم و خديجه با فاطمه حامله شد و به رسول خدا (ص) عرض کرد: من حمل خفيفي برداشته‏ام و چون تنها مي‏شوم اين حمل که در شکم من است با من سخن مي‏گويد... تا به آخر حديث که بعدا خواهد آمد.

4. خطيب بغدادي در تاريخ خود (ج 5، ص 87) به سند خد از عايشه روايت کرده که گويد: به رسول خدا (ص) عرض کردم: اي رسول خدا چگونه است که هر وقت فاطمه پيش تو مي‏آمد او را آن چنان مي‏بوسي و زبان در دهانش مي‏نهي که گويا مي‏خواهي عسلي را بخوري؟ فرمود: آري اي عايشه هنگامي که مرا به آسمان بالا بردند جبرئيل مرا وارد بهشت کرد و سيبي به من داد و من آن را خوردم و همان به صورت نطفه‏اي در صلب من قرار گرفت و چون به زمين آمدم با خديجه نزديک شدم و فاطمه از همان نطفه است. و به همين خاطر او «حوراء انسيه» است و هر گاه اشتياق به بهشت پيدا مي‏کنم، فاطمه را مي‏بوسم.

و نظير اين حديث را از ابي‏سعد در کتاب شرف النبوه روايت کرده‏اند [1] .